Ik zie je al denken: 'oh, Jezus Maria Jozef, alweer zo'n grammar nazi.'
Hahahaha, wel... Een heel klein beetje maar. (sorrynotsorry)
Nee, vooraleer je mij hier beoordeelt als een geobsedeerde taalpurist die vinDT dat niemand nog normaal kan schrijven, laat mij jou eerst kennismaken met mijn liefde voor taal.
Het begon allemaal op een mooie, hete zomerdag. Een dag vol zonneschijn waarop ik voor het eerst het levenslicht zag.
Oke, nee, mijn geboorte is niet echt relevant aangezien ik toen nog niet kon spreken. Even skippen die handel.
Mijn liefde voor de Nederlandse taal begon effectief pas echt toen ik in de lagere school zat. Spontaan schreef ik in mijn vrije tijd leuke, inhoudsloze gedichtjes die ik vaak op familiefeesten maar al te graag voordroeg (ja, dit is een correcte verleden tijd).
Die passie voor dichten en taal groeide en groeide en vooral in het middelbaar leefde ik me uit tijdens de lessen Nederlands EN later ook Engels, wat mijn tweede en momenteel mijn eerste taalliefde is geworden.
Ik begon ook met lessen toneel, dictie en voordracht waarin ik me nog meer kon uitleven met mijn moedertaal. Mijn persoonlijke dichtkunst werd ook alsmaar beter (want ja, oefening baart kunst) zodat ik thuis de job kreeg van persoonlijke kaartjesschrijver.
Maar aan alle mooie liedjes komt een einde en ook aan mijn liefde voor Nederlands.
Wel ja, dat is niet helemaal correct, laat het mij anders verwoorden: ik stopte het even in de koelkast voor later.
Want plots was daar Engels en het Britse accent en de oh zo leuke verhalen en series en de BBC en de Queen en Groot-Brittannië en hun poëzie en ...
Potverdikke, I was head over heals in love with English.
Als een ware obsessie begon ik Engelse boeken te lezen, mezelf te transformeren in een ware British lady en maar oefenen en oefenen aan dat Britse accent.
Gelukkig voor mezelf is die obsessie gaan liggen, want ho wee, er moet nog geleefd worden ook.
Zoals ik al zei, zat 'Liefde voor Nederlands' al even in de koelkast, maar al snel mocht die zichzelf alweer warm maken.
Met ouder worden kreeg ik meer de drang om die liefdes over te brengen naar andere mensen, dus dat verklaart ook mijn keuze voor een Lerarenopleiding Secundair Onderwijs, vakkencombinatie (u kan het al raden) NEDERLANDS-ENGELS.
En, hoewel ik nu een Master Engelse Taal- en Letterkunde studeer, kon mijn eerste liefde niet achterwege gelaten worden, dus daarom volg ik opnieuw lessen voordracht omwille van 3 redenen: 1. Mijn liefde voor poëzie, 2. Mijn liefde voor voordragen en je kunnen onderdompelen in een tekst/personage en 3. Mijn liefde voor Nederlands (en misschien 4. Om mijn Algemeen Nederlands terug wat op te krikken (Ja, ik kon dat, nee, ik kan dat niet meer zo goed), want studeren aan de unief heeft dat helaas alleen maar afgezwakt).
MAAR GENOEG UITGEWIJD! TIME FOR THE REAL DEAL!
De echte reden waarom ik die verrotte, gehate, DT-regel opnieuw vanonder het stof haal, is omdat ik persoonlijk vind dat je je eigen moedertaal correct moet kunnen spreken. Ik zeg niet dat je de nieuwste Martine Tanghe moet worden of je woordenschat het hoogte academische niveau moet behalen. De DT-regel is een basisregel en geef toe, een professionele mail sturen met DT-fouten komt toch lichtjes schaamtelijk (Weetje: dit is trouwens geen correct Algemeen Nederlands) over, niet waar?
En ja, ik geef je gelijk dat Nederlands soms zero logica bevat en de vreemdste grammaticale regels bevat, maar hee, dat maakt het toch zo lekker boeiend? En trouwens, Engels is niet veel beter hoor.
Maar bon, die DT-regel dus.
HET IS ECHT HELEMAAAAAL NIET ZO MOEILIJK ALS IEDEREEN DENKT, dus ik wil geen 'Maar ik kan dat niet' of 'Ik doe het al heel mijn leven verkeerd.' meer horen. Akkoord?
Goed, beginnen bij het begin:
Neem bijvoorbeeld het werkwoord 'beginnen', dat heeft als stam (= werkwoord -en) BEGIN. En ik hoop dat we allemaal weten dat de eerste persoon enkelvoud ALTIJD de stam gebruikt in de tegenwoordige tijd (dat is het nu), DUS: ik BEGIN_.
MAAR DAN:
Na ik, volgt jij, hij, zij en het. Dat zijn die vreselijke boosdoeners, want jaja, nu komt de -T!
Dus, na jij, hij, zij en het zeg je: jij beginT, hij beginT, zij beginT en het beginT.
Easy toch?
Goed, laten we nu een werkwoord nemen waarvan de stam eindigt op -D, 'antwoorden' bijvoorbeeld.
Nu pas je net hetzelfde toe als bij 'beginnen', dus: stam 'antwoorden' = -EN --> ANTWOORD:
* ik antwoord_
* jij antwoordT
* hij, zij, het antwoordT
Laat mij nu niet zeggen dat dat moeilijk is.
Het enige addertje onder het gras is het VOLTOOID DEELWOORD = ik + heb/ben + ge- ...-T/D
Jeetje, hoe weet je nu in godsnaam of daar een -T of een -D op het einde moet?
Insert 'T KOFSCHIP of 'T FOKSCHAAP:
Remember this?
Duuuuus: om je voltooid deelwoord te vormen, neem je opnieuw de stam van je werkwoord:
(!! Bij het werkwoord 'beginnen' lukt dit dus niet, want dat is onregelmatig in de verleden tijd = ik ben begonnen):
Antwoorden --> stam = antwoord
Hier plak je een ge- aan = geantwoord.
Maar, zijn we nu zeker dat die -d op het einde wel een -d mag zijn en niet een -t?
==> Staat de laatste medeklinker van de stam in 'T KoFSCHiP of 'T FoKSCHaaP?
Let me check... NEE! = voeg een -D toe aan het einde van je voltooid deelwoord.
Indien JA!, de stam van je werkwoord eindigt wel op een medeklinker uit 't kofschip of 't fokschaap, dan voeg je een -T toe, zoals in 'zakken' --> zaK --> ik ben gezakT.
TAAAADAAAAAAM!
En oh ja, kom aub nooit af met 'ik heb geantwoordT'! *cringe*
DIT KAN DUS NIET EH MENSEN! Je stam is 'antwoord', die stam eindigt op -D, staat dus niet in 't kofschip, dus +-D --> geantwoordd, maar ja, 2x -D is wat raar, dus daarom maar 1x -D.
Zit je nu nog steeds met je vingers in je haar of ben je nog niet helemaal mee: ik stel voor dat je die taalbeschouwingsboeken van vroeger nog even boven haalt. Nee nee, just kidding, herhaal het gewoon een paar keren met andere werkwoorden (weliswaar GEEN onregelmatige werkwoorden, want dan is al deze moeite voor niets en brouwsel je nogal heel vreemde werkwoordsvormen).
Bon, ik ga nu nog wat verder mijn innerlijke taalpurist gaan voeden door mensen te teisteren met hun eigen taalfouten, gnagna.
Nee serieus, zo ben ik niet (meestal).
Tot de volgende! En hooray, DT!
Lots of love,
MJ